Dün ve Bugün Köşk

"Eğitimdir ki bir milleti ya özgür, bağımsız, şanlı, yüksek bir topluluk hâlinde yaşatır; ya da esaret ve sefalete terk eder." M. Kemal Atatürk Hep bu düsturla hareket etmiş olan, kendini köyüne ve köylüsünün çocuklarına eğitim vermek için adamış olan yüce yürekli güzel insan Eğitmen Ömer DEĞER. Rahat uyu kıymetli hocam, rahmet ve özlemle...

   Konya ilinin Hüyük ilçesine bağlı Köşk köyünün tarihsel nüfusunu burada tespit etmeye çalıştık. Bu hususta nüfusa ait tespitleri Osmanlı Devleti döneminden Cumhuriyet dönemine ve oradan da günümüze kadar getirmeye gayret gösterdik. Bilindiği üzere Osmanlılarda ilk nüfus sayımı Sultan II. Mahmud döneminde yapılmış olup bu da 1831 yılına rastlamaktadır. Sultan II.Mahmut 1826 yılında Yeniçeri Ocağını kaldırmıştı ve onun yerine Müslüman çocuklardan oluşan "Asakir-i Mansure-i Muhammediye" adlı bir ordu kurmuştu. Bu orduya kaç asker alınacağını öğrenmek ve halktan talep edilecek vergileri tespit edebilmek için nüfus sayımı emrini verdi. Bu sayımda sadece erkekler sayılmıştır. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivlerinde (Osmanlı Arşivleri bölümünde) bölgemizin nüfusunun yer aldığı belgeler kayıt altındadır. Ancak bu meselede uzman kişilerin de belgelere dâhil olmasını talep etmemizden dolayı burada sadece 1840 yılından sonraki kayıtlı belgeleri açıklayacağız. - Osmanlı Devle

    "Defter-i Mufassal-ı Liva-yı Beyşehri" isimli Beyşehir Sancağının nüfus ve vergi defteri, Mayıs 1584 tarihinde Karaman Vilayeti hazine defterdarı Mustafa bin Ahmed ve Dergâh-ı âlî defter kâtiplerinden Kadri bin Muhammed tarafından hazırlanmıştır. Defter 193 yapraktır. Defterin baş taraflarında Sultan III. Murad Han'ın tuğrası vardır. Buradaki isimler ve vergi miktarları da " karye-i Köşk tabi-i Kıreli (Kıreli'ye Bağlı Köşk Köyü)" bölümünden siz değerli hemşehrilerimize sunulmuştur. Ancak listedeki isimler toprak sahibi, topraksız ya da tımar sahibi olarak kaydedildiği için bazı isimler verilmemiştir.  * Dede oğlu Hızır * Dede oğlu Receb * Dede oğlu Peder * O topraksız oğlu Bayram * O topraksız oğlu Oruç * O topraksız oğlu Nezir * Helal oğlu Sadi * Mehmed oğlu Ahmed * İsmail oğlu Veli * O K. oğlu İsmail * Ramazan oğlu Muharrem * Peder oğlu İbrahim * Peder oğlu Hasan * O topraksız oğlu Hacı Ali * Mahmud oğlu Ramazan

       Acem Nasuh Bey Camii Köşk mahallesinin girişinde geniş bir mezarlığın içerisinde bulunmaktadır. Bu caminin Beyşehir'e olan uzaklığı 33 km, Hüyük'e olan uzaklığı ise 18 km'dir. Camiyi yaptıran kişinin Acem Nasuh Bey adında bir hayırsever olduğu kitabede yazılıdır. Bir rivâyete göre ise camiyi yaptıran kişinin mezarı caminin kıble tarafındadır. Caminin kesin yapılış tarihi hususunda bir kesinlik yoktur. Ancak caminin mimarisine bakıldığında klâsik Anadolu Selçuklu mimarisinin camiye hâkim olduğu gözlemlenebilir. Cami'nin dış duvarları Köşk kasabasına 7,5 km uzaklıkta bulunan Selki mahallesinden getirilmiştir. Cami'nin içi ise tamamıyla ahşaptan dizayn edilmiştir. Acem Nasuh Bey Camii tüm bu özelikleriyle Beyşehir'de bulunan Eşrefoğulları Beyliğinden kalma Eşrefoğlu Camii (miladî 1299)'nin bir minyatürüdür.    Hurûfat Defterlerinde Acem Nasuh Camii'ne ait atama kayıtları bulunmaktadır. Tespit edilebilen ilk kayıt Rebîü’l-evvel 1103

       İncelenen bu belge 1483 yılına aittir. Belgede Köşk köyüyle alakalı 3 adet vakıftan söz edilir. Bunlar "Köşk Karyesi (Köyü) Camii (bugünkü adı Acem Nasuh Bey Camii'dir)", "Köşk Köyü Mescidi (bugün yeri tam olarak bilinmemekte)" ve "Mümin Hacı Zaviyesi (bugün yeri bilinmemekte)"dir.     Bizler değerli okuyucularımıza bu belgede yer alan vakıfların açıklamalarını öncelikle çeviriyazı olarak vermiş olup ardından Türkiye Türkçesine aktarıp sunmaya çalıştık. * vakf-ı zaviye-i Mümin Hacı der karye-i Köşk mukarrer be hükm-i Sultan Mehmed tabe serahu bir buçuk dönüm yer ve ellerindeki yerlerini mukarrer dutdum vakfiyyet üzere tasarruf edeler deyü mukayyed takriben yüz dönüm yer imiş kendü çiftleri yürümüş hâsıl an öşr-i galle ve bağ ve kovan ve resm-i ağnâm ve gayrıha 150 (74a) “Mümin Hacı Zaviyesi’nin vakfı Köşk köyündedir. Sultan Mehmed’in (Allah kabrini nurlandırsın) hükmü ile tâyin edilmiştir. Bir buçuk dönüm yer ve ellerind